Douglas en KLM: Een relatie van 80 jaar deel 3

Na mijn 2 vorige blogs over de straalvliegtuigen van (McDonnell) Douglas, is het nu tijd voor de Douglas types die werden aangedreven door propellormotoren.  De geschiedenis van de unieke 80 jaar durende relatie tussen Douglas en de KLM in 4 episodes, is in omgekeerd chronologische volgorde beschreven, van de MD-11 terug naar het begin…

De DC-7C

Het laatste vliegtuigtype met zuigermotoren dat bij de KLM dienst heeft gedaan, was de Douglas DC-7C. De “Seven Seas”, zoals de bijnaam van dit vliegtuigtype luidde, werd geïntroduceerd in 1957.

Aankomst van de eerste DC-7 'Baltic Sea'
vanuit de Douglasfabrieken op Schiphol,
Bron: De Telegraaf 12-04-1957 

De KLM Seven Seas bood plaats aan maximaal 77 passagiers en de vliegtuigen kregen, zeer toepasselijk, namen van zeeën, bijvoorbeeld de Oostzee, de Zwarte Zee en de Koraalzee. Dit vliegtuigtype had een, voor die tijd, extreem groot vliegbereik en kon ook tegen de heersende westenwinden in met volle betalende lading de oversteek over de Atlantische Oceaan non-stop maken.
Tevens was de DC-7C uitstekend geschikt voor het uitvoeren van vluchten via de poolroute naar Tokyo met een tussenstop in Anchorage (Alaska). In 1958 opende de KLM met de DC-7C een lijndienst op deze route. De zeer gecompliceerde Wright “turbo-compound” zuigermotoren, die in de Lockheed Super Constellations voor veel technische problemen zorgden, voldeden in de DC-7 een stuk beter.

In totaal zijn 15 DC-7C’s aan de KLM afgeleverd; 4 daarvan werden later omgebouwd tot vrachtvliegtuig. De vracht DC-7’s kregen de typeaanduiding DC-7F “Speedfreighter”. De laatste DC-7F verliet de KLM dienst in 1969 en daarmee waren de zuigermotoren bij de KLM verleden tijd.
In tegenstelling tot de "Constellation's" waren de DC-7's nog goed te verkopen.
Ze gingen naar chartermaatschappijen of luchtvracht ondernemingen, waar ze nog jaren dienst deden.
Drie ex-KLM DC-7's vonden hun weg naar Martin's Air Charter (het latere Martinair Holland) en twee gingen er naar de Duitse chartermaatschappij Südflug. Het waren de jaren waarin het vakantievervoer naar de landen rondom de Middellandse Zee een steeds grotere vlucht begon te nemen en daarvoor waren deze vliegtuigen uitstekend geschikt. De straalvliegtuigen waren weliswaar sneller en boden meer comfort maar voor de gemiddelde vakantieganger was een lagere stoelprijs belangrijker dan een kortere vliegtijd. Ook de Amerikaanse chartermaatschappij Modern Air Transport kocht vier KLM DC-7's. Voor luchtvracht gold eveneens dat snelheid in veel gevallen minder belangrijk was dan een lage prijs. De DC-7 F's werden verkocht aan de Ierse vrachtmaatschappij Aer Turas.

Filmpje over de openingsvlucht van Amsterdam via Anchorage naar Tokyo 3/10/1958 

 

De DC-6

Tussen 1948 en 1964 heeft de KLM in totaal 17 vliegtuigen in dienst gehad die behoorden tot de DC-6 familie. Daarvan waren er 2 van de versie DC-6A en 7 van de verder doorontwikkelde versie DC-6B.

Bron: Nieuwsblad van het Noorden 07-07-1948

De eerste 8 DC-6-en kregen namen van leden van het koninklijk huis.

De “Koningin Wilhelmina” werd al tijdens de afleveringsvlucht bij de landing op Schiphol zo zwaar beschadigd dat het gloednieuwe vliegtuig moest worden afgeschreven. Dit incident vond plaats op 1 mei 1948.

Het laatste exemplaar van deze eerste serie KLM DC-6en werd afgeleverd in april 1949 en kreeg toen de naam “Prinses Wilhelmina”, want de oude koningin had inmiddels troonsafstand gedaan. Op 22 maart 1952 verongelukte de “Koningin Juliana” (de voormalige "Prinses Juliana") tijdens de nadering van de luchthaven van Frankfurt, waar het vliegtuig een laatste tussenstop zou maken op de thuisreis vanuit Johannesburg.

De vliegers van de Londen Christchurch race;
v.l.n.r. J. Noomen, H.A.A. Kooper (gezagvorder),
J.F. Grifith, P.j. Aarts

Met de DC-6A “Dr.Ir.M.H.Damme” deed de KLM in 1953 mee aan de luchtrace Londen-Christchurch. Tijdens deze vlucht werden tientallen bruiden vervoerd naar hun echtgenoten, die hen waren voorgegaan naar hun nieuwe vaderland, Nieuw Zeeland. Over deze vlucht is in 2008 de Nederlandse film “Bride flight” gemaakt naar het gelijknamige boek.

Een nooit opgelost mysterie is het ongeval met de DC-6B “Willem Bontekoe” op 23 augustus 1954. Het vliegtuig was onderweg vanuit New York met een tussenstop in Glasgow.

Bron: Friese Koerier 24-08-1954

Ongeveer een kwartier voor de landing op Schiphol meldde de bemanning aan de verkeersleiding dat ter hoogte van Egmond de Nederlandse kust werd gepasseerd en men zich gereed maakte voor de landing.
Dat was het laatste dat van de Bontekoe werd vernomen. Monniken van de abdij van Egmond zagen dat het vliegtuig een bocht van ongeveer 180 graden maakte en opnieuw koers zette naar zee. Enkele uren later werden de eerste wrakstukken geborgen door een Nederlandse vissersboot; er waren geen overlevenden…

DC-6en in Alaska
Afgezien van dit, tot op de dag van vandaag, raadselachtige ongeval was de DC-6 een uitstekend vliegtuig. Tot ruim na 2000 deden enkele ex-KLM DC-6en nog dienst bij onder meer Northern Air Cargo in Alaska.

Een "line up" van 9 DC-6-en van Northern Air Cargo
Deze foto werd rond 2000 genomen
 Bron: Alaskan Heritage Museum, Anchorage International Airport

Tijdens een bezoek aan Anchorage in januari 1990 heb ik daar met enkele DC-6 vliegers van deze maatschappij gesproken. Ze droegen bontmutsen en dikke gewatteerde houthakkersvesten en waren dol op hun DC-6en. Enkele van deze vliegtuigen werden gebruikt als vliegende tankers om huisbrandolie te vervoeren naar de afgelegen nederzettingen in het noorden van Alaska. Het was daar in die tijd van het jaar soms zo koud dat na aankomst op de bestemming de motoren stationair moesten blijven lopen tijdens het lossen van de lading, zo vertelde een vlieger mij. Op de dag dat ik hem sprak liet hij mij de weersverwachting zien van enkele plaatsen in het noorden van Alaska. Ik zag daar inderdaad schrikbarend lage temperaturen op staan.
"Wat zijn "ice-needles"? ", vroeg ik hem want die term zag ik staan bij de verwachting voor een van de koudste plaatsen. "Dat zijn condities waarbij je eigenlijk niet naar buiten kunt. Als je dat toch doet loop je het risico om binnen enkele minuten te verdrinken. De ijsnaalden die je inademt smelten in je longen die daardoor vollopen met water", was zijn antwoord. Ik kreeg het er koud van...
De DC-6en van Northern Air Cargo werden begrijpelijkerwijs perfect onderhouden teneinde hun zware taak op een betrouwbare wijze te kunnen blijven uitvoeren. Uiteindelijk werden ze helaas te duur voor het uitvoeren van commerciële vluchten.

Hieronder één van de youtube filmpjes met een DC-6 van Northern Air Cargo in de hoofdrol:

Enkele bronnen en verdere informatie
Straalvliegtuigen pas in 1960: Limburgsch dagblad 22-03-1956
Belangrijk jaar voor KLM Begin gemaakt met ingrijpende vernieuwing van de luchtvloot : Algemeen Indisch dagblad : de Preangerbode 13-02-1957

Ingrijpende vernieuwing bij luchtvloot KLM : Het nieuwsblad voor Sumatra 14-02-1957

Nieuwe vogel in KLM-nest:  De Telegraaf 12-04-1957

Algemeen Indisch dagblad : de Preangerbode 22-05-1957

Vliegramp bij IJmuiden KLM-toestel in zee gestort : 21 doden Het nieuwsblad voor Sumatra 24-08-1954
Telegrafist meldde reeds zijn vermoedelijke tijd van aankomst K.L.M.-VLIEGTUIG IN ZEE GESTORT 5 km van de kust tussen Wijk aan Zee en Egmond: De Telegraaf 24-08-1954Willem Bontekoe verdween vlak voor landing met alle inzittenden in Noordzee De nieuwsgier 25-08-1954
De ramp van de Willem Bontekoe Plaats van vliegtuigwrak vastgesteld: Nieuwsblad van het Noorden 25-08-1954